مصاحبه رئیس مرکز با نشریه علمی دانشجویی "تا ثریا" در رابطه با ابررایانه دانشگاه

• -   ابر رایانه ای که در ساختمان آی تی دانشگاه قرار دارد به چه منظورهایی قابل استفاده می باشد؟

ابتدا لازم می دانم که ابررایانه را تعریف کنم. "ابررایانه" شامل تعداد زیادی پردازشگر محاسباتی است که می توانند برای اجرای یک نرم افزار با حجم محاسباتی بالا و دارای قابلیت موازی سازی، به صورت موازی عمل کنند. این ابزار با نام کلاستر نیز شناخته می شود. قوی ترین ابررایانه دنیا در حال حاضر (اوایل سال 2016) به استناد وب سایت top500  که رتبه بندی 500 ابررایانه برتر جهان را ارائه می کند، متعلق به کشور چین می باشد. این ابررایانه دارای سه میلیون و صد و بیست هزار هسته پردازشی است و توان پردازشی معادل پنجاه و چهار هزار ترا ( یا 54 پتا ) فلاپس دارد. اگر بخواهیم روند رشد ابررایانه ها را بررسی کنیم شاید دانستن این نکته مفید باشد که مثلاً در سال 2011 توان پردازشی قویترین ابر رایانه دنیا 2.5 پتافلاپس بوده است، یعنی طی پنج سال توان پردازشی ابر رایانه ها حدودا بیست برابر شده است. توجه ویژه کشورهای پیشرفته دنیا به سرمایه گذاری در زمینه ساخت و توسعه ابررایانه ها نشان می دهد در سطح پیشرفته تکنولوژی نیاز جدی و حتمی به توان پردازشی این ابررایانه ها وجود دارد. در ایران قویترین ابر رایانه متعلق به مرکز محاسبات سریع دانشگاه صنعتی امیرکبیر با توان پردازشی نود ترافلاپس می باشد. ابررایانه ای که در دانشگاه تفرش وجود دارد با 384 هسته ی پردازشی دارای توان پردازشی 3 ترا فلاپس می باشد، یعنی می تواند حدود سه هزار میلیارد عمل اعشاری را در ثانیه انجام دهد. ابر رایانه دانشگاه تفرش جزء پنج ابررایانه اول ایران می باشد. ابررایانه ها در کاربردهایی نظیر تحقیقات آب و هوایی، شبیه سازی های فیزیکی، درتحقیقات صنعت هسته ای، در تحلیل داده های زلزله، در نمونه سازی های مولکولی وترکیبات شیمیایی، در طراحی سازه های صنعتی و عمرانی و در طراحی سیستم های هوشمند بکار رفته است. در ایران نیز اگر بنا بر حرکت در مسیر سطح اول تکنولوژی دنیا باشد، استفاده از ابر رایانه ها اجتناب ناپذیر است. ابررایانه ای که در دانشگاه وجود دارد قابلیت استفاده در کاربردهای پژوهشی و صنعتی را دارا می باشد. در کاربردهای پژوهشی اساتید و دانشجویان محقق دانشگاه می توانند به منظور تست و توسعه ایده ها و الگوریتم های موردنظر خود که نیازمند اجرای نرم افزارهای با حجم محاسباتی بالاست از این ابزار استفاده کنند. نتایج کار می تواند در قالب مقاله در مجلات معتبر انعکاس یابد. در این راستا سرویس دهی به سایر دانشگاههای استان و منطقه نیز می تواند مدنظر قرار گیرد. از جنبه دیگر، منطقه تفرش در استان مرکزی که یک منطقه صنعتی است و تعدادی از قطب های بزرگ صنعتی ایران نظیر پتروشیمی، پالایشگاه، ماشین سازی، آلومینیوم سازی و ... در این منطقه قرار دارد، واقع شده است. این مراکز چنانچه بخواهند با تکنولوژی روز دنیا همراه شوند، نیازمند استفاده از توان پردازشی ابررایانه می باشند.

• - ابررایانه دانشگاه در حال حاضر در چه وضعیتی است؟

ابر رایانه دانشگاه تفرش توسط یک تیم تخصصی در دانشگاه صنعتی امیرکبیر طراحی و ساخته شده است و در سال 1389 تحویل دانشگاه تفرش گردیده است. متاسفانه در دانشگاه تفرش دانش لازم برای کار و بهره برداری از این ابزار وجود نداشت. در دو سال اخیر با حمایت ویژه ریاست محترم دانشگاه و با تکیه بر توان تخصصی داخل دانشگاه، عمل نصب سیستم عامل و موازی سازی گره های محاسباتی در داخل دانشگاه انجام شد و چندین نمونه نرم افزار کاربردی از جمله نرم افزار پرکاربرد و همه منظوره متلب بصورت آزمایشی بر روی این دستگاه نصب و راه اندازی شد، بطوریکه چندین نفر از دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه از دانشکده های برق، عمران و فیزیک توانستند در اجرای پروژه های خود از توان پردازشی این دستگاه استفاده کنند. البته به منظور نصب سایر نرم افزارهای کاربردی و تخصصی رشته های مختلف و نرم افزار مدیریت و صف بندی کارها و سهمیه بندی کاربرها بر روی دستگاه، و بطور خلاصه حرفه ای سازی دستگاه، فعالیتهای لازم در حال اجرا می باشد.

• - اگر دانشجویانی قصد استفاده از این ابررایانه را در انجام پایان نامه ها و پروژه های خود داشته باشند روند کار به چه صورتی است؟

دانشجویان متقاضی استفاده می بایست درخواست خود را با تأیید استاد راهنما، به مرکز رایانه دانشگاه ارائه دهند. با بررسی درخواست در مرکز، اکانت کاربری به این افراد برای اتصال به دستگاه و استفاده از آن واگذار می گردد.